Suriye’deki rejimin lideri Beşar Esad ve Şam yönetimi yetkilileri, Ankara’nın ülkelerindeki askeri varlığının normalleşmenin önündeki tek engel olduğunu söylüyor. Türkiye ise Suriye’nin kuzeyindeki terör örgütü nedeniyle bölgeyi terk etmeyeceğini belirtiyor. İki ülke arasında arabuluculuk görevini üstlenen Rusya, Adana Anlaşması’na dönüş teklifinde bulunuyor.
Soçi dönüşünde gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, şunları söyledi: “Esed, normalleşmeye ilişkin atılan adımları ne yazık ki uzaktan tribünden izliyor. Suriye tarafında olumlu bir tutum yok. Sürecin devamında onların da masada yerlerini almasını umuyoruz.”söz konusu.
SORU: Suriye ile normalleşme adımları kapsamında bakanlar ve bürokratlar düzeyinde görüşmeler gerçekleştirildi. Rusya’nın normalleşmeyi desteklediği yönünde de açıklamalar yapıldı. Bu bahis Sayın Putin’in aklına mı geldi? Normalleşme adımlarının hızlandırılması söz konusu mu?
CEVAP VERMEK: Öncelikle şunu belirteyim; Maalesef Esad normalleşmemize ilişkin Türkiye-Rusya-İran-Suriye formatında atılan adımları uzaktan, tribünden izliyor. Yani hiçbir şekilde ilgisi yok. Biz ise Suriye’nin bu işin içinde olmasını umarak bu çalışmalara kapılarımızı açtık ve ‘Biz de bu işin içindeyiz’ dedik. Ancak Suriye tarafında halen olumlu bir durum yok. Sürecin devamında masada yerlerini alacaklarını umuyoruz.
Dört dışişleri bakanının toplantısında terörle mücadele, siyasi süreç, sığınmacıların inançlı, istekli ve onurlu geri dönüşleri ayrıntılı olarak ele alındı. Bu konularda ilerleme sağlanırsa Suriye rejimiyle ilişkilerin normale dönmesi mümkün. Suriye rejimiyle dörtlü sürecin baştan koşulsuz olması gerektiğini söyledik. Bahsettiğim gibi bu sürecin hiçbir önkoşul olmadan aşamalı olarak ilerletilmesi gerektiğini düşündük.
Bunun gerçekleşebilmesi için Suriye rejiminin sahadaki gerçeklere uygun hareket etmesi ve sürece zarar verebilecek yaklaşımlardan kaçınması son derece değerlidir. Bildiğiniz gibi bu süreçten temel beklentimiz terörle mücadelede somut adımların atılmasıdır. Ayrıca gönüllü ve inançlı geri dönüşler için gerekli koşulların yaratılması ve BM himayesinde siyasi sürecin yeniden canlandırılmasıdır. Bu alanlarda ilerleme kaydedilmesi sürecin ilerlemesine yardımcı olacaktır. Ancak daha önce de belirttiğim gibi sınırlarımızı ve vatandaşlarımızı tehdit eden terör unsurları ortadan kaldırılmadan, nüfus hareketliliği riskleri ortadan kaldırılmadan önce güvenliğimizi ön planda tutan yaklaşımımızı değiştirmek söz konusu değil. Türkiye komşularının toprak bütünlüğünden yanadır. Suriye’de iç savaşın başladığı günden bu yana bu ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik en büyük tehdidin bu ülkede konuşlanmış terör örgütleri olduğunu söylüyoruz. Ülkemizi tehdit eden terör örgütleriyle mücadelemiz son terörist etkisiz hale getirilene kadar devam edecektir. Kuzey Suriye’yi Türkiye’yi tehdit eden terör örgütlerinden temizlemek için oradayız.
